Dziesięcina. Prawdziwa historia kleru w dawnej Polsce • Autor: Kamil Janicki • Moja ocena: ★★★★★★★★☆☆ (8/10) • Kolejna bardzo dobra publikacja autorstwa Kamila Janickiego. Aby jednak w pełni zrozumieć jej przesłanie, warto wcześniej sięgnąć po „Pańszczyznę” oraz „Warcholstwo” – dwie pozycje, które razem z „Dziesięciną” tworzą swoistą trylogię o strukturach społecznych i mechanizmach władzy w dawnej Rzec­zypo­spol­itej­. Dopiero wtedy uzyskujemy pełniejszy, wielowymiarowy obraz epoki. • Sam temat kleru i jego roli w I Rzec­zypo­spol­itej­ został przedstawiony z dużym wyczuciem i historyczną rzetelnością. Autor unika taniej sensacji, skupiając się na analizie źródeł, a jednocześnie potrafi zachować lekkość stylu char­akte­ryst­yczn­ą dla jego popu­larn­onau­kowy­ch publikacji. Szczególnie interesująca jest część poświęcona próbom oszacowania realnego majątku, jakim dysponowało duchowieństwo – fragment rzadko spotykany w literaturze tego typu, a niezwykle pouczający. • „Dziesięcina” to książka, która łączy przystępność z solidną warstwą faktograficzną. Nie jest napisana pod tezę, choć autor nie ukrywa swojej krytycznej perspektywy wobec niektórych aspektów dawnego Kościoła. Dzięki temu całość zachowuje intelektualną równowagę i może być punktem wyjścia do ciekawych refleksji o relacjach między religią, władzą i społeczeństwem. • Polecam wszystkim zainteresowanym historią Polski, zwłaszcza tym, którzy chcą spojrzeć na przeszłość bez patosu, ale z należnym zrozumieniem jej złożoności. • 📖 20:53 · 04.11.2025 · 99/2025

Wykład profesora Mmaa • Autor: Stefan Themerson • Moja ocena: 10/10 • To jedna z tych książek, które trudno w pełni zrozumieć, ale jeszcze trudniej się od nich oderwać. Być może nie uchwyciłem wszystkich sensów, może część przesłań wymknęła mi się gdzieś między zdaniami – a jednak „Wykład profesora Mmaa” całkowicie mnie zachwycił. • Zachwycił przede wszystkim językiem – precyzyjnym, błyskotliwym, a przy tym pełnym humoru i filozoficznej głębi. Themerson bawi się formą i konwencją, tworząc dzieło, które jest jednocześnie alegorią, satyrą i przypowieścią o naturze ludzkiego (i nie tylko ludzkiego) świata. Termity – bohaterowie tej niezwykłej opowieści – stają się tu zwierciadłem ludzkich przywar, absurdów i dążeń, a ich naukowe dysputy zaskakują aktualnością oraz trafnością spostrzeżeń. • To książka, która zmusza do myślenia, a jednocześnie zachwyca elegancją i ironią stylu. Choć napisana została w trudnych czasach, we Francji, Szkocji i Londynie, jej przekaz pozostaje uniwersalny – dotyczy władzy, społeczeństwa, moralności i samej kondycji człowieka. • Czy może być coś wspanialszego niż filozoficzna opowieść o termitach, która mówi więcej o nas samych niż niejedna powieść realistyczna? • Polecam serdecznie każdemu, kto ceni literaturę nieoczywistą, wymagającą, a jednocześnie fascynującą w swojej oryginalności. • ** 22:43 * 02.11.2025 * 98/2025 *

Puszcza domowa. Co kryje Kampinos • Autor: Adam Robiński • Moja ocena: 7/10 • „Puszcza domowa” to niezwykle interesujący reportaż, w którym Adam Robiński z czułością, ale też reporterską dociekliwością, przybliża czytelnikowi świat Kampinoskiego Parku Narodowego. Autor pokazuje puszczę nie tylko jako obszar przyrodniczy, ale także jako przestrzeń pełną historii, ludzkich losów, dawnych mitów i współczesnych problemów. • Robiński z pasją i uważnością opisuje zarówno codzienne życie przyrody, jak i losy ludzi, którzy z tą ziemią byli lub są związani. To opowieść o miejscu na styku cywilizacji i dziczy, o świecie, który wciąż pozostaje blisko nas, choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy. Reportaż zwraca uwagę na detale, których zwykle nie zauważamy – zapach torfowisk, rytm drzew, ciszę przerywaną śpiewem przyrody. • Język autora jest przystępny, a zarazem bogaty w refleksje i poetyckie obserwacje. Choć książka nie ma wartkiej akcji, to nadrabia to klimatem i atmosferą skupienia – lektura pozwala zwolnić, zatrzymać się i spojrzeć na naturę z innej perspektywy. • „Puszcza domowa” to pozycja, która może zainteresować nie tylko miłośników przyrody, ale również tych, którzy lubią literaturę podróżniczo-reporterską. Dla mnie była to lektura wartościowa i poszerzająca horyzonty – dzięki niej dowiedziałem się o wielu aspektach Kampinosu, o których wcześniej nie miałem pojęcia. • Zdecydowanie polecam – zwłaszcza tym, którzy szukają spokoju, refleksji i chcą odkryć dziką przyrodę niemal na wyciągnięcie ręki. • ** 23:13 * 26.10.2025 * 96/2025 *

Małe Karpaty. Włóczęga po prawdziwej i wymyślonej krainie • Autor: Ján Púček • Moja ocena: 7/10 • „Małe Karpaty” to nietypowy, nastrojowy reportaż, w którym Ján Púček zabiera czytelnika w podróż po jednym z mniej znanych, ale niezwykle malowniczych regionów Słowacji. Autor łączy elementy klasycznego reportażu z refleksyjną prozą, tworząc książkę, która balansuje między rzeczywistością a literacką wyobraźnią. • Púček z dużą wrażliwością opisuje krajobrazy Małych Karpat – gór łagodnych, ale pełnych historii, tradycji i lokalnych tajemnic. W jego opowieści ważne są nie tylko miejsca, lecz także ludzie – ich codzienność, pamięć i sposób życia w cieniu natury. To książka, w której przyroda staje się nie tylko tłem, ale niemal bohaterem – cichym świadkiem przemian i ludzkich emocji. • Styl autora jest spokojny, momentami poetycki, pełen ciepła i melancholii. Widać, że Púček zna te okolice nie tylko z map, lecz z własnych doświadczeń i obserwacji. Dzięki temu tekst nabiera autentyczności i głębi. • Choć nie jest to lektura pełna zwrotów akcji, to zachwyca atmosferą i pięknem języka – to raczej książka do delektowania się niż pośpiesznego czytania. • Polecam tę pozycję wszystkim, którzy lubią spokojne, refleksyjne podróże po mniej znanych miejscach, a także tym, którzy chcą odkryć Słowację z innej, bardziej osobistej perspektywy. • ** 23:25 * 28.10.2025 * 97/2025 *

Księgi Jakubowe • Autor: Olga Tokarczuk • Moja ocena: 9/10 • Przyznam szczerze, że sięgając po tę książkę, miałem pewne opory wynikające z mojej osobistej antypatii wobec autorki. Jednak już po kilku rozdziałach „Księgi Jakubowe” całkowicie mnie wciągnęły. To monumentalne dzieło — rozległe, wymagające, a jednocześnie niezwykle spójne. Tokarczuk stworzyła świat gęsty od szczegółów, emocji i duchowości, który przyciąga i nie pozwala się oderwać aż do ostatniej strony. • Książka zachwyca rozmachem i głębią. Wątki historyczne przeplatają się z mistyką, kabałą i refleksją nad naturą wiary, ludzkiego poznania i duchowego poszukiwania. Postacie są pełnokrwiste, szczere, a ich motywacje wielowymiarowe. Autorka z niezwykłą precyzją oddaje klimat XVIII wieku — pełen napięć religijnych, przemian społecznych i duchowych rozterek. • To powieść niełatwa, ale saty­sfak­cjon­ując­a. Tokarczuk prowadzi czytelnika przez meandry historii z ogromnym rozmachem literackim, a jednocześnie z czułością i wrażliwością na detale. Choć momentami gęstość narracji i mnogość postaci mogą przytłoczyć, całość pozostawia głębokie wrażenie i poczucie obcowania z dziełem wyjątkowym. • „Księgi Jakubowe” to książka, która nie tylko poszerza wiedzę o polsko-żydowskim pograniczu kulturowym, ale także prowokuje do refleksji nad ludzką duchowością i granicami poznania. Pomimo mojego początkowego sceptycyzmu, muszę przyznać, że to ciekawa powieść. • ** 20:17 * 21.10.2025 * 95/2025 *