"Ślachta. Historie z podlasko-mazowieckiego pogranicza" • Autor: Maciej Falkowski • Moja ocena: 6/10 • Książka Macieja Falkowskiego to z pewnością osobista i nieszablonowa próba uchwycenia klimatu oraz społecznej mozaiki podlasko-mazowieckiego pogranicza. Autor, wywodzący się z tego regionu, podejmuje się opowiedzenia o świecie, który w dużej mierze już odszedł – świecie drob­nosz­lach­ecki­ch rodzin, pogranicza kultur, religii i tradycji. • Mimo ciekawego tematu, publikacja nie do końca spełniła moje oczekiwania. Forma książki jest dość luźna i fragmentaryczna, przez co narracja bywa momentami chaotyczna, a tematyka – rozproszona. Czuć osobisty ton i emocjonalne zaangażowanie autora, ale miejscami odbywa się to kosztem spójności i klarowności przekazu. Książka przypomina trochę barwny stragan – można znaleźć tu wiele smaków, zapachów i dźwięków, lecz brakuje wyrazistej osi tematycznej. • Tytułowa „ślachta” nie zajmuje w publikacji tak centralnego miejsca, jak sugeruje to okładka. Owszem, pojawiają się historie rodów i ludzi związanych z tą warstwą społeczną, ale są one raczej pretekstem do szerszych rozważań o tożsamości regionalnej, pamięci i przemianach społecznych niż tematem przewodnim. • Z pewnością na plus zasługuje ukazanie wiel­okul­turo­wośc­i regionu – obecności prawosławia, katolicyzmu, judaizmu, dawnych mitów i lokalnych bohaterów. Autor oddaje głos mieszkańcom i przodkom tej ziemi, co nadaje książce autentyczności i reportażowego charakteru. • Podsumowując – publikacja wartościowa jako ciekawostka i subiektywny portret regionu, jednak dla osób szukających rzetelnego opracowania historyczno-społecznego na temat szlachty pogranicza – może pozostawić pewien niedosyt. • Polecam z umiarkowaną rezerwą, przede wszystkim miłośnikom lokalnych historii i literatury pogranicza. • ** 18:32 * 29.05.2025 * 49/2025 *

„Troja Północy” • Autorzy: Zofia Kossak, Zygmunt Szatkowski • Moja ocena: 6/10. • Mam mieszane uczucia co do tej publikacji. Z jednej strony książkę czyta się bardzo przyjemnie – styl jest przystępny, narracja wciągająca, a całość wzbogacona została o mapy, które ułatwiają orientację w opisywanych wydarzeniach i miejscach. Autorzy potrafią budować atmosferę i skutecznie zainteresować czytelnika tematyką początków państwowości słowiańskiej. • Z drugiej strony – i to poważny zarzut – książka pozbawiona jest jakiejkolwiek bibliografii, co znacząco osłabia jej wartość naukową. Czytałem wydanie pierwsze z 1960 roku i miałem wrażenie, że całość przesiąknięta jest powojenną retoryką i ideologizacją. Narracja mocno akcentuje obecność Słowian na ziemiach, które współcześnie były niemieckie, co – choć niekoniecznie błędne – w książce zdaje się dominować nad rzetelną analizą historyczną. Brakuje wyważenia między narracją literacką a krytycznym podejściem do źródeł. • Na plus zasługuje ciekawie opracowany rozdział poświęcony Cyrylowi i Metodemu oraz procesowi chrystianizacji Słowian – to jeden z lepiej skonstruowanych fragmentów książki, który wnosi wartościowe informacje i daje do myślenia. • Reasumując: „Troja Północy” może być interesującą lekturą dla osób zain­tere­sowa­nych­ historią w ujęciu popularnym, podaną w formie literackiego eseju czy quasi-reportażu historycznego. Jednak warto podejść do niej z pewnym dystansem – szczególnie w kontekście braku aparatu naukowego oraz wyraźnego ideologicznego nacechowania. • Jako ciekawostkę – zdecydowanie polecam. Jako poważne opracowanie historyczne – z dużymi zastrzeżeniami. • ** 20:49 * 27.05.2025 * 48/2025 *

„Żywot własny” • Autor: Benjamin Franklin • Moja ocena: 10/10 • „Żywot własny” autorstwa Benjamina Franklina to fascynująca autobiografia jednego z najbardziej wpływowych myślicieli i działaczy amerykańskiego Oświecenia. Książka nie tylko ukazuje drogę życiową autora – od skromnych początków drukarza po współtwórcę nowoczesnego państwa – ale również stanowi inspirujące świadectwo pracy nad sobą, samodyscypliny i konsekwencji w dążeniu do celów. • Publikacja zachwyca prostotą i klarownością języka. Franklin pisze przystępnie, bez zbędnego patosu, a jednocześnie z dużą dozą autorefleksji i humoru. Szczerość, z jaką opisuje własne sukcesy i porażki, sprawia, że książka nabiera uniwersalnego wymiaru. Można ją odczytywać nie tylko jako klasyczne dzieło auto­biog­rafi­czne­, ale również jako swoisty poradnik rozwoju osobistego, oparty na wartościach takich jak pracowitość, skromność, samo­dosk­onal­enie­ i troska o dobro wspólne. • Zawarte w książce refleksje Franklina nad moralnością, edukacją, społeczeństwem i polityką nie straciły na aktualności mimo upływu ponad dwóch stuleci. Warto również zwrócić uwagę na styl – zwięzły, elegancki, a przy tym pełen inteligentnych obserwacji. • Zdecydowanie polecam tę pozycję nie tylko miłośnikom historii i biografii, ale każdemu, kto poszukuje inspiracji do mądrzejszego i bardziej świadomego życia. To książka, do której warto wracać. • ** 20:40 * 20.05.2025 * 47/2025 *

„Kabała” • Autor: Roland Goetschel • Moja ocena: 6/10 • Publikacja Rolanda Goetschela pt. „Kabała” to krótka, zaledwie 120-stronicowa pozycja, która stanowi bardzo ogólny wstęp do niezwykle złożonego i wiel­owar­stwo­wego­ świata żydowskiej mistyki. Autor stara się zarysować najważniejsze wątki związane z kabałą – zarówno od strony historycznej, jak i ideowej – jednak w moim odczuciu czyni to w sposób powierzchowny i nie do końca saty­sfak­cjon­ując­y. • Książka zawiera sporo informacji kontekstowych: o rozwoju myśli kabalistycznej, jej korzeniach w judaizmie rabinicznym, a także o wybranych postaciach i szkołach kabalistycznych. Mimo to całość sprawia wrażenie jedynie przeglądu tematów, a nie pogłębionego omówienia. Dla czytelnika poszukującego konkretów – zwłaszcza dotyczących struktury kabały, jej terminologii, symboliki czy wpływu na inne tradycje duchowe – książka może wydać się zbyt uproszczona. • Zaletą publikacji może być przystępny język i wprowadzenie czytelnika w ogólny kontekst historyczno-kulturowy kabały, jednak nie należy oczekiwać zbyt wielu szczegółowych analiz czy interpretacji. To raczej punkt wyjścia do dalszych, bardziej zaawansowanych lektur, niż samodzielna pozycja pogłębiająca wiedzę. • Polecam ją osobom, które dopiero zaczynają interesować się tematyką kabały i chcą uzyskać podstawowe rozeznanie. Bardziej wymagający czytelnicy, poszukujący głębszej refleksji nad duchowością i doktryną kabalistyczną, powinni sięgnąć po bardziej wyczerpujące opracowania. • ** 18:34 * 17.05.2025 * 46/52 *

„Czarne gwiazdy” • Autor: Ryszard Kapuściński • Moja ocena: 8/10 • „Czarne gwiazdy” to niezwykle ciekawa i wciągająca relacja z podróży po Afryce, ze szczególnym uwzględnieniem Konga, które w tamtym czasie dopiero co odzyskało niepodległość. Kapuściński, jak zwykle, zabiera czytelnika w fascynującą podróż do miejsc mało znanych i często pomijanych przez media Zachodu, ukazując ich złożoną rzeczywistość z reporterską wnikliwością i literackim kunsztem. • Publikacja daje doskonały wgląd w sytuację społeczną, polityczną i kulturową młodych afrykańskich państw, które dopiero zaczynają budować swoją tożsamość po latach kolonialnego ucisku. Autor w swoim stylu łączy analizę wydarzeń z osobistymi obserwacjami, a jego opowieść, choć osadzona w konkretnej rzeczywistości, porusza uniwersalne tematy wolności, tożsamości i ludzkiej godności. • Wielu wątków zawartych w „Czarnych gwiazdach” można doszukać się również w innych dziełach Kapuścińskiego, szczególnie w książce „Heban”, z którą ta pozycja ma wiele wspólnego pod względem tematyki i atmosfery. Pewne reportaże pojawiają się w różnych wersjach w późniejszych publikacjach autora, co świadczy o tym, jak ważnym dla Kapuścińskiego był temat Afryki. • Mimo że niektóre fragmenty mogą być znane stałym czytelnikom jego twórczości, „Czarne gwiazdy” pozostają wartościową lekturą, pokazującą początki reporterskiej fascynacji Kapuścińskiego Czarnym Lądem. Książka napisana jest przystępnym językiem, z typową dla autora dbałością o szczegół i głębię opisu. • To pozycja obowiązkowa dla miłośników literatury faktu, zain­tere­sowa­nych­ historią Afryki oraz stylem reportażu, w którym rzeczywistość zderza się z refleksją i osobistym doświadczeniem autora. • Gorąco polecam! • **01:07 * 17.05.2025 * 45/2025 *