• Dagny Juel Przybyszewska. Duch, Dusza, Ducha. Kim była ta nieziemska Istota , która zawładnęła umysłami najwybitniejszych z ówczesnej bohemy berlińskiej i krakowskiej? • Na czym polegał fenomen tej kobiety? W jaki sposób zginęła? • Jej fascynująca i tragiczna historia zaczęła się 9 marca 1893 r., kiedy po raz pierwszy weszła do winiarni „Pod Czarnym Prosiakiem” na rogu Neue Wilhelmstrasse i Unter der Linden , nieopodal Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Przyjechała z Norwegii na studia muzyczne. Życie potoczyło się inaczej, została pisarką i muzą Stanisława Przybyszewskiego. Szaleli za nią - Munch (malował ją),Strindberg (nienawidził i przeklinał), Bengt („zniszczyła” mu życie), Vigeland (złamała mu serce). • 18 sierpnia 1893 wychodzi za Przybyszewskiego. W cieniu ich szczęścia rozgrywa się dramat Marty Foerder, z którą Przybyszewski miał już syna a wkrótce miała pojawić się na świecie córka (Marta za kilka lat popełni samobójstwo, będąc przy nadziei z czwartym dzieckiem). • Przyjazd Przybyszewskich do Polski rozpoczyna drugi rozdział w życiu Dagny. „Paon” zastąpił „Pod Czarnym Prosiakiem” dlatego,że tej jednej nocy wszyscy mężczyźni stali się... pawiami. • „Po Krakowie rozeszły się magicznym sposobem wieści, że najpiękniejsza kobieta świata, żona i kochanka najpiękniejszego mężczyzny przyjechała i właśnie w tej chwili popija absynt w „Paonie”... … Przybyli więc tłumnie. Stali w pewnej odległości i tylko na nią patrzyli. Wstrzymywali oddech. Zabrali cały tlen z pomieszczenia i w efekcie wszyscy się upili”. • Podziwiali ją jak dzieło sztuki. Wyspiański malował ją nago. Szaleli za nią bracia Korab-Brzozowscy (jeden popełnił samobójstwo), Żeleński, milcząc kochał Władysław Emeryk (narrator tej powieści). • Pomimo, że utwór jest powieścią, autor starał się,by w jak największym stopniu odpowiadała faktom. Książka jednych może szokować, obrażać, bulwersować, innych fascynować i zachwycać. • Odkrywa wszystkie najintymniejsze sfery życia ludzkiego, brutalnie pozbawia nas złudzeń i odziera nam z szat boginię. jm
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo