• Od Mojżesza do Mahometa • Autorzy: Witold Tyloch, Eugeniusz Słuszkiewicz, Tadeusz Żbikowski, Józef Keller, Edward Szymański • Moja ocena: 6/10 • Publikacja „Od Mojżesza do Mahometa” to zbiór pięciu artykułów poprzedzonych krótkim wstępem, poświęconych postaciom kluczowym dla największych tradycji religijnych: Mojżeszowi, Buddzie, Konfucjuszowi, Jezusowi i Mahometowi. Każdy z esejów napisany został przez innego autora, co skutkuje znacznym zróżnicowaniem stylu, tonu oraz poziomu merytorycznego poszczególnych rozdziałów. • Na uwagę zasługują teksty poświęcone Buddzie, Konfucjuszowi i Mahometowi. Są to opracowania spójne, starannie przygotowane, dobrze osadzone w kontekście historycznym i kulturowym. Szczególnie rozdział o Buddzie autorstwa Tadeusza Żbikowskiego oraz o Konfucjuszu pióra Eugeniusza Słuszkiewicza wyróżniają się dbałością o źródła, wyważonym językiem oraz zrozumiałym, lecz nie uproszczonym przekazem. Esej o Mahomecie, przygotowany przez Edwarda Szymańskiego, również prezentuje wysoki poziom – autor pisze przystępnie, koncentrując się bardziej na życiu Proroka i jego środowisku, niż na suchych faktach i chronologii. To podejście nadaje tekstowi narracyjnego charakteru, czyniąc go szczególnie interesującym dla czytelnika niebędącego specjalistą. • Niestety, na tle wyżej wspomnianych rozdziałów dość słabo wypadają teksty poświęcone Mojżeszowi oraz Jezusowi. Szczególnie rozdział autorstwa Józefa Kellera dotyczący Jezusa razi zbyt ostrą, konfrontacyjną retoryką wobec chrześcijaństwa. Zamiast rzetelnej analizy historyczno-religijnej, autor skupia się na polemicznym tonie, co w publikacji naukowej lub popu­larn­onau­kowe­j wydaje się chybione – zwłaszcza w kontekście dialogu między religiami. Rozczarowujący jest także rozdział o Mojżeszu – sprawia wrażenie jałowego, zbyt ogólnego, pozbawionego głębi i krytycznego opracowania źródeł. • Na korzyść książki przemawia jednak próba zestawienia pięciu wielkich postaci religijnych, z różnych kręgów kulturowych i tradycji duchowych. Jest to rzadki przykład publikacji, która – mimo swoich niedociągnięć – stara się ukazać w syntetyczny sposób duchowy dorobek ludzkości. Nierówny poziom merytoryczny sprawia jednak, że książka może pozostawić czytelnika z uczuciem niedosytu. • Na ocenę całości negatywnie wpływa również brak przypisów oraz bibliografii. Publikacja nie została opatrzona żadnym aparatem naukowym, co w przypadku tekstów mających ambicję popu­larn­onau­kowe­ znacznie obniża jej wartość. Brak odniesień do źródeł, zarówno pierwotnych, jak i wtórnych, utrudnia weryfikację informacji oraz ogranicza możliwość dalszego pogłębiania wiedzy przez czytelnika. Jest to poważna wada, która pozostawia wrażenie powi­erzc­hown­ości­ i może budzić zastrzeżenia co do rzetelności opracowania. • Podsumowując: publikacja może okazać się wartościowa dla osób chcących zarysować sobie podstawową wiedzę o głównych postaciach światowych religii, jednak warto czytać ją krytycznie i z uwzględnieniem, że niektóre z rozdziałów prezentują wyraźnie subiektywne stanowisko. To książka nierówna, momentami interesująca, ale wymagająca uzupełnienia lekturą bardziej pogłębionych źródeł. • ** 18:59 * 28.07.2025 * 65/2025 *
    +2 wyrafinowana
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo