• W swojej najnowszej książce Filip Springer wyrusza na Północ, by odnaleźć Jante. Znane z powieści Aleksandra Sandemosego Uciekinier przecina swój ślad miasteczko odcisnęło swoje piętno w zbiorowej wyobraźni Skandynawów. Prawo Jante to jedenaście restrykcyjnych zasad, z których dziesięć zaczyna się od „nie sądź”: nie sądź, że jesteś kimś, że jesteś lepszy czy mądrzejszy, że do czegoś się nadajesz i że wolno ci się z nas śmiać. Gdyby jednak okazało się, że Jante wcale nie jest krainą geograficzną? Co jeśli nie da się od niego uciec? Opowieść Springera odkrywa mroczną stronę „najs­zczę­śliw­szyc­h krajów świata”. Oczy mieszkańców, śledzące uważnie każdy krok nowego przybysza i niechęć do rozmów z obcymi układają się w świat pełen niedomówień, rozpięty miedzy fikcją a prawdą. Opowiadając o nim, Springer tworzy obrazy niemal wyjęte z dreszczowców, spotęgowane poprzez zimne, oszczędne kadry skandynawskich miasteczek. Ukazuje wyraźnie, iż Jante, z całą nietolerancja, pochwałą przeciętności i tłumieniem ambicji tkwi niemal w każdym człowieku.
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo