• Napisany przystępnym językiem reportaż dotyczący funkcjonowania komunistycznego więzienia dla młodocianych we wczesnych latach powojennych, utworzonego w miejscu istniejącego tu wcześniej hitlerowskiego obozu pracy. • Po dość szczegółowo nakreślonym rysie historycznym miejsca i osadzeniu go w kontekście politycznym, społecznym i gospodarczym, autor przechodzi do opisu powstania i mechanizmów działania samego więzienia - mającego charakter eksp­erym­enta­lneg­o obozu wychowawczego, przede wszystkim dla młodych więźniów politycznych. W narrację zgrabnie wplecione są wypowiedzi byłych więźniów, opisy prób odbycia rozmów przez autora z byłymi pracownikami więzienia a także wywiad z pisarzem, który w jakiś czas po zamknięciu obozu, inspirowany zanotowanym w historii więzienia "buntem", napisał o nim powieść na lata wypaczającą odbiorcom właściwą ocenę tej instytucji. • Lektura o tyleż ważna, że fakt istnienia eksp­erym­enta­lneg­o obozu komunistycznego dla młodocianych więźniów politycznych wciąż jest mało znany w zbiorowej świadomości Polaków. Smutne, że z następstwami osadzenia w jaworznickim obozie skazani musieli się borykać aż do 1989r. - jeśli oczywiście dożyli - a ich oprawcy i dręczyciele funkcjonowali co najmniej do tego czasu w swoim środowisku bez żadnych problemów, często będąc powszechnie poważanymi obywatelami.
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo