Powróceni

Tytuł oryginalny:
Afterlives
Autor:
Abdulrazak Gurnah
Tłumacz:
Krzysztof Majer
Wydawcy:
Wydawnictwo Poznańskie (2022)
Legimi (2022)
ISBN:
9788367461702, 978-83-67461-48-1
978-83-67461-49-8
Autotagi:
dokumenty elektroniczne
druk
e-booki
książki
powieści
proza
4.5 (2 głosy)

Powieść laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Wielopokoleniowa saga o stracie, miłości i niepamięci osadzona w Afryce Wschodniej, na początku XX wieku.

Ilyas jako dziecko uciekł z domu, a następnie został porwany przez żołnierza z Schutztruppe i stracił kontakt z bliskimi. Po latach wraca, ale rodzice już dawno nie żyją – udaje mu się jedynie odnaleźć siostrę. Afiya, wychowywana przez przybranych krewnych, doświadczyła przemocy i nie sądziła, że kiedykolwiek będzie zdolna do miłości. Khalifa tylko pozornie miał wpływ na swój los: zarówno praca, jak i żona zostały dla niego wybrane. Hamza, oddany w zastaw za długi, trafił do oddziału askarysów, ale ocalał z wojny, która naznaczyła go na zawsze. Teraz wraca i próbuje ułożyć sobie życie.

Gurnah splata losy tej czwórki w porywającą opowieść o młodych ludziach, o ich codzienności, pragnieniach, ale także trudnych wyborach moralnych, których dokonują. Chociaż są ofiarami przemocy, bywają też jej sprawcami, gdyż ich życie toczy się w cieniu wielkiej historii i nadciągającej wojny.

Gurnah opowiada o złu wyrządzonym Afryce przez białego człowieka. Oddaje głos ludziom, którzy na dekady zostali wymazani z historii, pozbawieni prawa do opowiedzenia własnego losu. To książka przywracająca pamięć, a dla wielu zapewne pierwsze spotkanie z dziejami Afryki Wschodniej z początków XX wieku i rolą Niemców w zawłaszczaniu tej części świata. To także hołd złożony tym wszystkim, którzy odważyli się walczyć.

Michał Nogaś

Abdulrazak Gurnah pokazuje, jak skomplikowane i dramatyczne były losy ludzi wrzuconych w kocioł historii. Powróceni to książka, która otwiera oczy – porzuca europejską perspektywę, pokazując tragizm Afryki. Pozwala też zrozumieć, że wiele zjawisk dziejących się tam również dzisiaj to konsekwencje wielopokoleniowych traum.

Aleksandra Łojek

W swojej dziesiątej powieści Abdulrazak Gurnah opisuje osobliwy stan, z którym mamy do czynienia, gdy upada pewien świat, a wraz z nim określona forma życia, narzucona lub wybrana. Noblista podąża za śladami przeszłości, szuka jej w pamięci ocalałych i tam, gdzie inni już od dawna nie zaglądają. Wydziera pojedyncze historie z pracującej nieustannie kolonialnej niszczarki dziejów.

Grzegorz Jankowicz

Więcej...
Wypożycz w bibliotece pedagogicznej
Dostęp online
Brak zasobów elektronicznych
dla wybranego dzieła.
Dodaj link
Recenzje
  • Bardzo dobra literatura. Polecam gorąco. Pokazuje nam ludziom z Europy świat, którego nigdy nie doznaliśmy. Nam Polakom polecam szczególnie: niezwykle char­akte­ryst­yczn­y obraz Niemców. Mimo, że rzecz dzieje się w Afryce, odnajdziemy w jakim sensie wspólne losy. Polecam 4+
  • W swej publikacji „Powróceni” Abdulrazak Gurnah akcję powieści osadził na terenach Afryki Wschodniej, zkol­onia­lizo­wane­j przez Niemców w ostatniej dekadzie XIX wieku. Jej bohaterami są czterej młodzi ludzie, których życie postawiło przed nader trudnymi wyborami. Każdy z nich chce kochać i być kochanym. Żaden z nich nie chce krzywdzić, lecz wielka historia rozgrywająca się w tle niejako czasami im tego nie ułatwia. • Na wstępie poznajemy Ilyasa, który jako dziecko uciekł z domu. Później los nie był dla niego łaskawy. Został porwany przez Schutztuppe i na wiele lat stracił kontakt ze swymi bliskimi. Gdy w końcu wraca w rodzinne strony okazuje się, że nie pozostało mu zbyt wiele. Rodzice nie żyją. Lecz pewnym zrządzeniem losu udaje mu się odnaleźć niegdyś oddaną przez ojca w obce ręce siostrę. W ten sposób Ilyas wybawia Afiyę, która być może odtąd nie będzie musiała już nigdy więcej doświadczać przemocy. Trzeci bohater to niejaki Khalifa. Jako jedyny nie uczestniczył w żadnej z wielkich, kolonialnych wojen. Otrzymał w miarę stabilną pracę, ożenił się, ale niestety do końca swych dni pozostał bezdzietnym. Ostatnią postacią, wokół życia którego Gurnah splótł losy pozostałych jest Hamza. Niegdyś został potraktowany jak przedmiot. Zadłużony ociec oddał go na służbę u bogatego kupca w zamian za spłacenie długów. Następnie trafia do oddziału askarysów. Cudem udaje mu się wyjść obronną ręką z wojny. Po powrocie do wioski rodzinnej próbuje na nowo ułożyć sobie życia, zaczynając od zupełnego zera. I w tym momencie poznaje Khalifa, z którym z czasem wchodzi w bliską relację. To Khalifa zapewnia mu dach na głową, pomaga mu odnaleźć miejsce w muzułmańskiej wspólnocie. Swą uczciwą pracą, skromnością i rozwagą w działaniu na Hamzę zaczyna zwracać uwagę Afiya, która po udaniu się na wojnę Ilyasa pomieszkuje u Khalifa i jego buńczucznej żony. • „Powróceni” to książka o charakterze obyczajowym, ale tu w opowieści snutej przez Gurnaha nic nie jest przypadkowe. Poszczególni bohaterowie tej historii, podejmowane przez nich decyzje, wzorce zachowań mają być odzw­ierc­iedl­enie­m losów ludności afrykańskiej zamieszkującej w koloniach, pozbawionej ziemi, zmuszanej do niewolniczej pracy, głodzonej, torturowanej i mordowanej przez Niemców. Jak sam tytuł sugeruje jest to także historia powrotów bohaterów do świata „żywych”, po traumatycznych doświadczeniach. I choć wojna odciska na ich psychice ogromne piętno, to udaje im się wspólnie zbudować życie rodzinne itd. Ta wiel­opok­olen­iowa­ saga laureata literackiej Nagrody Nobla jest ponadczasową powieścią, pozwalającą nam Europejczykom nieco bardziej poznać historię kolonializmu i jego konsekwencji przede wszystkim społeczno-historycznych.
Dyskusje

Brak wątków

Przejdź do forum
Atomek9
Okładki
Kliknij na okładkę żeby zobaczyć powiększenie lub dodać ją na regał.
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo