Wyznania

"Wyznania" Św. Augustyna należą do najpoczytniejszych dzieł literatury światowej. Mimo upływu 1600 lat cieszą się one niesłabnącą popularnością. Autor "Wyznań" - Św. Augustyn (254-430), filozof i teolog, którego bez przesady można uważać za jednego z geniuszów, jakich wydała ludzkość, zawarł w nich tajemnicę swojego życia a w jeszcze większym stopniu tajemnicę działania Bożej miłości i Bożej łaski wobec człowieka. Są więc "Wyznania" świadectwem doświadczenia wewnętrznego człowieka, którego życie jest szamotaniną między ciągłymi upadkami w grzech a poddaniem się pełnemu miłości głosowi Boga, wzywającemu do nawrócenia. Mamy zatem do czynienia z autobiografią, ale nie tylko. Jest to autobiografia religijna, stanowiąca z jednej strony przedłużenie filozoficznej tradycji pogańskiej, która znała ten gatunek literacki, z drugiej zaś strony wnosząca istotne "novum", polegające na ukazaniu nawrócenia jako prawdziwej metamorfozy człowieka, która oznacza przejście od szaleństwa grzechu do mądrości opartej na Objawieniu; odbicie od brzegu przeszłości ku teraźniejszości i przyszłości niosącej uciszenie (niespokojne serce - dopóki nie spocznie w Bogu). W swoim dziele Św. Augustyn dokonuje wyznania grzechów. Czyni to z bezlitosną szczerością i głęboką pokorą. Trudno dzisiaj wytyczyć granicę między tym, co stanowi autentyczną spowiedź autora, a tym, co jest dostosowaniem się do wymogów gatunku literackiego, znanego pod nazwą "ekshomologesis" (ekshomologeza była znana i praktykowana także w liturgii starożytnego Kościoła, co potwierdza już "Didache" na przełomie I/II wieku).