Muzy Młodej Polski:

życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich

Autor:
Monika Śliwińska
Lektor:
Joanna Jędryka ...
Wydawcy:
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Larix (2007-2015)
Wydawnictwo Iskry (2014)
Wydawnictwo LITERACKIE (2011)
Wydane w seriach:
Czytak Larix
Autotagi:
audiobooki
biografie
druk
książki
literatura faktu, eseje, publicystyka
modernizm
Więcej informacji...
5.0

Trzy siostry: Maria, Zofia i Eliza Pareńskie. Trzy muzy Stanisława Wyspiańskiego. Maryna i Zosia, pod własnymi imionami, zostały sportretowane przez niego w Weselu, prapremiera dramatu w marcu 1901 roku przerodziła się w wielki skandal towarzyski w Krakowie. Wesele dało Wyspiańskiemu nieoficjalny przydomek czwartego wieszcza, a siostrom Pareńskim literacką nieśmiertelność. Maria, Maryna, wielka miłość i muza Witolda Wojtkiewicza, portretowana także przez Wyspiańskiego, została żoną Jana Raczyńskiego, zapomnianego dzisiaj pediatry, który jako pierwszy wykazał doświadczalnie związek krzywicy z niedoborem światła słonecznego. Z trzecim mężem, Janem Grekiem, i szwagrem, Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, zginęła w egzekucji profesorów lwowskich w pierwszych dniach niemieckiej inwazji na ZSRR. Zofia, Fusia, Boyowa, została żoną Tadeusza Żeleńskiego. Jej portret z synem autorstwa Stanisława Wyspiańskiego jest jednym z najpiękniejszych pasteli z serii "Macierzyństwo". Przyjaźniła się z mężem, choć obydwoje szukali miłości poza małżeństwem. „Dobra, rozumna i miła towarzyszka pracy” - napisał o niej Boy. Eliza, Lizka, najmłodsza z sióstr, najmniej znana, choć najczęściej portretowana, była żoną młodopolskiego poety Edwarda Leszczyńskiego. W swoim krótkim życiu zmagała się z problemami emocjonalnymi, uzależnieniem od alkoholu i opiatów. Popełniła samobójstwo, mając trzydzieści pięć lat (www.empik.com).
Więcej...
Wypożycz w bibliotece pedagogicznej
Dostęp online
Brak zasobów elektronicznych
dla wybranego dzieła.
Dodaj link
Recenzje
  • „Trzy siostry były, trzy siostry jak Psyche • przeczyste, jasne, trwożliwe i ciche: • Wiara, Nadzieja, Miłość ich imiona... • Z tych dwie umarły, a trzecia nad nimi • w niemej boleści, z rękoma zwisłymi, • Miłość, stanęła jak słup, odrętwiona.” • K. Przewa-Tetmajer (1898) • • Maryna (1884-1941), Zosia (1886-1956) i Lizka (1888-1923) Pareńskie, bohaterki książki, ukochane córki Stanisława Pareńskiego, lekarza i profesora oraz Elizy z Mühleisenów Pareńskiej (nazywanej Aspazją, protektorki S. Wyspiańskiego), siostry Adama i Jana Pareńskich. Nieśmiertelność dał im S. Wyspiański, umieszczając Zosię i Marynę w swoim arcydramacie „Wesele” (premiera 16.03.1901 r.). • „Muzy Młodej Polski : życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich” Moniki Śliwińskiej to prawdziwe „kompendium” wiedzy na temat schyłku XIX i I poł. XX stulecia w Krakowie. Zaglądniemy do salonów krakowskich, poobserwujemy środowisko artystyczne i kulturalne, podglądniemy cyganerię krakowską. Zobaczymy narodziny Młodej Polski i wraz z odejściem ostatnich bohaterów zamknięcie w rodzinie tej epoki. • Państwo Pareńscy prowadzili dom otwarty (pałac dotrwał do naszych czasów, mieści się za Pocztą Gł. przy ul. Wielopole 4, stanowi główną część hotelu Holiday Inn - S. Wyspiański czytał tu fragmenty „Wesela” nim trafiło na scenę, córki państwa Pareńskich szyły tutaj stroje dla szopkowych kukiełek Zielonego Balonika), który z mieszczańskiego zmienił się w salon artystyczno-literacki. Eliza Pareńska (również uwieczniona w „Weselu” w osobie Radczyni) jako jedna z pierwszych dam w Krakowie zaczęła kolekcjonować obrazy ówczesnych twórców. Jej córki od najmłodszych lat przebywały w otoczeniu artystów, były ich muzami, uczestniczyły w słynnym weselu bronowickim. Wielokrotnie portretował je S. Wyspiański (Portret Zofii Żeleńskiej, Maryny Pareńskiej, Elizy Pareńskiej, Podwójny obraz Elizy Pareńskiej- obraz zaginiony [Link] , zapomniany obecnie Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii) [Link] ) sprzedany w 2011 r. za 1 mln 150 tys. do Szwecji. Malował je również W. Wojtkiewicz (beznadziejnie zakochany w Marynie). • Także willa Pareńskich „ Eliza” w Tenczynku (zachowała się do naszych czasów, własność rodziny Leszczyńskich) tętniła życiem artystycznym (częstym gościem była Haneczka Rydlówna, również uwieczniona w „Weselu”). Mijały lata. Zosia (Fusia) została panią „Boyową” Żeleńską, Maryna panią Raczyńską ( jeszcze dwukrotnie zmieniała nazwisko – na Jasieńską i Grekową), z Lizką ożenił się E. Leszczyński. A w tle młodopolski Kraków i splatające się z życiem Pareńskich losy ich rodziny i znajomych : Mühleisenów, Raczyńskich, Leszczyńskich, Żeleńskich, Tetmajerów, Wyspiańskich, Rydlów, A. Czechówny, A. Domańskiej. • Książka wzbogacona o fotografie rodzinne i reprodukcje obrazów (szkoda, że czarno-białe). • Jeśli bliska jest Twojemu sercu Młoda Polska, chcesz dowiedzieć się która z sióstr miała najbarwniejsze, najciekawsze życie, jak odeszły, kogo i co po sobie zostawiły, nie zwlekaj! JM
Dyskusje

Brak wątków

Przejdź do forum
Nikt jeszcze nie obserwuje nowych recenzji tego dzieła.
Opis
Autor:Monika Śliwińska
Lektorzy:Joanna Jędryka Wojciech Chorąży
Wydawcy:Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Larix (2007-2015) Wydawnictwo Iskry (2014) Wydawnictwo LITERACKIE (2011)
Serie wydawnicze:Czytak Larix
ISBN:978-83-08-05010-1 978-83-244-0377-6 978-83-244-1139-9 978-83-244-0377-6 978-83-244-1139-9
Autotagi:audiobooki biografie biografie zbiorowe CD czytak dokumenty elektroniczne dokumenty historyczne druk elementy biograficzne historia książki literatura literatura faktu, eseje, publicystyka modernizm MP3 nagrania zasoby elektroniczne
Powyżej zostały przedstawione dane zebrane automatycznie z treści 23 rekordów bibliograficznych, pochodzących
z bibliotek lub od wydawców. Nie należy ich traktować jako opisu jednego konkretnego wydania lub przedmiotu.
Okładki
Kliknij na okładkę żeby zobaczyć powiększenie lub dodać ją na regał.
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo