Opowiadanie Kristen Roupenian Kociarz opublikowano w 2017 roku na stronach New Yorkera, osiągnęło ogromną popularność, wywołało wiele dyskusji i stało się najp­opul­arni­ejsz­ym tekstem wiralowym XXI wieku. Autorka bardzo szybko dostała propozycję wydania zbioru opowiadań, które ukazały się w 2019 roku. Jej opowiadania okrzyknięte zostały jako portret millenialsów, społeczeństwa Instagrama, Snapchata, Tindera, wszelkich social mediów, bez których we współczesnym świecie trudno się obyć. Opowiadania Roupenian, reklamowane jako brutalna prawda o współczesnych stosunkach międzyludzkich, często wywoływały w czytelnikach przerażenie, obrzydzenie, smutek. Mnie te opowiadania nie zszokowały. Nie znalazłam w nich nic, czego nie znalazłabym wcześniej w literaturze, sztuce czy – ogólnie rzecz biorąc – kulturze. Czy są zatem przeciętne, nudne i odtwórcze? Nie, wcale. Po pierwsze ich atutem jest różnorodność i nierówność. Kiedy przeczytałam pierwsze zdania pierwszego opowiadania (Zły chłopiec), wpadłam. Czytałam i nie mogłam się oderwać, a gdy skończyłam, spodziewałam się, że wszystkie opowiadania będą poprowadzone mniej więcej w ten sam sposób. Okazało się jednak, że każde z dwunastu opowiadań Roupenian jest inne. Po drugie skojarzenia, już pierwsze opowiadanie przypomniało mi (nie mylić z przypominało) powieść Iana McEwana Ukojenie przeczytanej przeze mnie lata temu (wydanej w 1981 roku, wspaniale zekranizowanej w 1990 roku przez Paula Schradera), inne opowiadania przywodziły na myśli i przypominały opowiadania Sylvii Plath, Cortazara, a nawet Gombrowicza, cudowne monologi wewnętrzne, zwłaszcza dotyczące relacji damsko-męskich, rozbłysły mi zapomnianą Annie Hall W. Allena. W opowiadaniach Roupenian wiele jest takich skojarzeń, rozbłysków, czasem bardzo świadomych, czasem nie do końca zide­ntyf­ikow­anyc­h. Nie znaczy to jednak, że styl autorki jest naśladowczy, powielający. Kristen Ropuenian uzyskała doktorat na wydziale literatury angielskiej Uniwersytetu Harvarda, studiowała też na Uniwersytecie Michigan. Jest zatem osobą wykształconą, zapewne bardzo oczytaną i obytą ze sztuką, a stałe obcowanie z kulturą wywarło na niej pewien wpływ. To wydaje się bardziej podświadome w opowiadaniach Roupenian, takie bardziej – mimochodem. Przytaczając te bardzo subiektywne skojarzenia, chcę zwrócić uwagę, że problemy poruszane w opowiadaniach nie są char­akte­ryst­yczn­e tylko dla współczesnych czasów. Przemoc, perwersja, szaleństwo, depresja, niezrozumienie czy odwieczne problemy w komunikacji damsko-męskiej istnieją od zawsze w społeczeństwie. A opowiadania Roupenian rozgrywają się nie tylko w XXI wieku, ale też w latach 90. XX wieku (Look at Your Game, Girl), jest nawet baśń o królewnie (Lustro, wiadro i stara kość), autorka pisze więc o sprawach bardzo uniwersalnych. Wydaje się, że motywem przewodnim opowiadań jest brak właściwej komunikacji, niezrozumienie drugiego człowieka czy odmienność oczekiwań, dla mnie to jednak przede wszystkim opowiadania o przekraczaniu granic, o uleganiu, bądź – nie, pewnemu szaleństwu, mrocznej stronie ludzkiej natury. • Kristen Roupenian ma bardzo lekki, prosty styl, jej opowiadania wciągają od pierwszych słów i zaciekawiają, ich klimat jest niepowtarzalny, urzekają i niepokoją. • Maria Twardowska-Hadyniak • Biblioteka Kraków