Bojaźń i drżenie:

dialektyczna liryka pióra Johannesa de Silentio

Tytuł oryginalny:
Frygt og bæven
Autor:
Søren Kierkegaard (1813-1855)
Wstęp:
Jacek Aleksander Prokopski
Recenzja:
Maria Urbańska-Bożek
Komentarz:
Karol Toeplitz
Redakcja:
Maria Urbańska-Bożek
Tłumacz:
Karol Toeplitz
Wydawca:
Wydawnictwo Marek Derewiecki (2018)
Wydane w seriach:
Biblioteka Europejska
Biblioteka Europejska (Antyk)
ISBN:
978-83-65031-05-1
Autotagi:
druk
eseje
książki
publikacje naukowe
religia
słowniki
5.0

Książka jest komentarzem fragmentu Księgi rodzaju Starego Testamentu, w którym stary Patriarcha Abraham zostaje postawiony w obliczu nakazu Boga do uśmiercenia swojego syna Izaaka. Duńczyk zarysowuje tu w sposób niebanalny, a jednocześnie przejmujący, tak zwaną sytuację konfliktową, doniosły problem etyczny, wskazując jednocześnie na różne sposoby jej rozstrzygania, jako że od czasu zamordowania Abla w izraelskiej społeczności obowiązywała norma nie zabijaj, a teraz ten sam Normodawca żąda dokonania zabójstwa, który to czyn ma się okazać ofiarą, a nakaz ma być próbą wiary. Na temat wyżej zarysowany napisano dziesiątki książek i setki artykułów, ponadto powstała cała galeria malarstwa pędzla najbardziej znanych europejskich malarzy, żeby wspomnieć choćby Rembrandta czy Caravaggio, a w XX wieku na przykład M. Chagalla. W egzystencjalnej interpretacji Kierkegaarda Patriarcha nie ma prawa konsultować swojej decyzji z nikim, ani z rodziną, gdyż ma to być próba, jednostkowej wiary, wyłącznie jego wiary, a także ze wspólnotą, której jest członkiem, ponieważ, z jej, etycznego punktu widzenia, jest to zamierzone morderstwo. Jednocześnie Kierkegaard wskazuje na błędność redukowania sfery religijnej do moralnej, wskazując alternatywnie: albo wiara, albo moralność. W tym właśnie dziele pojawia się po raz pierwszy w zachodnim piśmiennictwie fenomen humanistyki, który kładąc nacisk na Jednostkę, jednocześnie akcentuje jej subiektywność, absolutyzuje jej niepowtarzalność podmiotową, kładąc jednocześnie podwaliny pod współczesny egzystencjalizm i to zarówno religijny, jak i laicki. Takie pojęcia jak: egzystencjalna decyzja, zegzystencjalizowana postawa, egzystencja autentyczna i banalna, zegzystencjalizowana postawa lekarza, filozofia egzystencjalna, teologia egzystencjalna, egzystencjalna resubiektywizacja itd. sięgają swoimi korzeniami właśnie do książki Bojaźń i drżenie. Reasumując: w sytuacjach konfliktowych mamy do czynienia z koniecznością alternatywnego rozstrzygania (albo/albo) dylematu moralnego (ewentualnie religijnego), a kompromis zostaje automatyczne wykluczony, ponieważ, jak w przypadku Patriarchy, nie można było Izaaka zachować przy życiu i jednocześnie pozbawić życia; za każdą opcją przemawiają jakieś racje i przeciwko niej, czyli uogólniając: racje w humanistyce (np. w etyce czy religii) są podzielone! Wywołuje to stan egzystencjalnego, subiektywnego napięcia i brak możliwości znalezienia jednoznacznych racji przemawiających za opcją jednej z możliwości. Żadne wzorce w tej kwestii nie mogą być pomocne, ponieważ sytuacje są niepowtarzalne. Brak przekonujących racji i dowodów przemawiających na rzecz jednej z możliwości musi więc wywołać stan braku pewności przy podejmowaniu decyzji, a więc niepewność, uświadomienie sobie wynikającego stąd ryzyka osądu (wszystko jedno z czyjej strony, nawet osoby, która sama musi dokonać wyboru) i w konsekwencji musi wywołać stan bojaźni i drżenia.
Więcej...
Wypożycz w bibliotece pedagogicznej
Dostęp online
Brak zasobów elektronicznych
dla wybranego dzieła.
Dodaj link
Recenzje
  • Wiele pojęć wprowadzonych przez Kierkegaarda, trudne w odbiorze, ale warto poświęcić tej książce trochę czasu
Dyskusje

Brak wątków

Przejdź do forum
Nikt jeszcze nie obserwuje nowych recenzji tego dzieła.
Okładki
Kliknij na okładkę żeby zobaczyć powiększenie lub dodać ją na regał.
Autorka w swojej pracy w nowatorski sposób podjęła się omówieniu zagadnienia, w jaki sposób kultura odpowiedziała na przebieg modernizacji na terenach Rosji i Iranu przełomu XIX i XX wieku. • W swej wnikliwej rozprawie zajęła się szerokim spektrum problemów. Głównym zamiarem badaczki było uwidocznienie zarówno wspólnych cech, jak i różnic w przemianach obu państw. Ukazała podobieństwa w początkowej reakcji kultury rosyjskiej i irańskiej na kulturę zachodnią – fascynację nią, a jednocześnie pragnienie niezależności i przywiązanie do tradycji. • Skupiła się przede wszystkim na badaniach nad inteligencją rosyjską i irańską, rozważała, jak rosyjska literatura wpłynęła na rozpowszechnianie idei wolności oraz jaki miała wpływ na rozmaite sfery życia społecznego. • Omówiła m. in. zagadnienia kultury i języka, ukazała grupy kulturotwórcze jako konkretne zjawisko na tle abstrakcyjnego fenomenu kultury, postawiła pytania o istotę języka i jego rolę w kulturze. Zajęła się analizą problemową wybranych zjawisk zachodzących w omawianych państwach, snuła rozważania o pierwszym symbolu identyfikacji grupowej społeczeństwa, oceniła rolę prekursorów idei indywidualizmu w Iranie i Rosji, dokonała także interesujących porównań i podsumowań. • Celem autorki było przede wszystkim przedstawienie, w jaki sposób kultury „komunikują się”, jak przebiega dialog między ludźmi, należącymi do różnych kultur oraz jakie są i mogą być skutki dobrego lub złego zrozumienia partnera w dialogu. • Opracowała : Barbara Misiarz • Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu
foo